Περί αμαρτιών

Να προσέχεις να μην προσβάλλεις τον Κύριο με κάποια αμαρτία, ακόμη και την παραμικρή, μετά την κοινωνία των Θείων Του Μυστηρίων, ιδίως με τη βιασύνη σου στην τέλεση των Μυστηρίων. Διάβασε αργά τις ευχές, έστω και αν σου πάρει πολύ χρόνο.

(Αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης,

Πνευματικές Εμπειρίες και Συμβουλές) 

Η οργή

Μετάθεσε τον θυμό σου στον ανθρωποκτόνο πατέρα του ψεύδους, τον εργάτη της αμαρτίας, τον διάβολο. Τον αδελφό σου, όμως, να τον λυπάσαι, διότι εάν επιμείνει στην αμαρτία θα δοθεί μαζί με τον διάβολο στο αιώνιο πυρ.

(Μεγάλου Βασιλείου,

Κατά οργιζομένων, P.G. 31, 369Α)

Όταν η ψυχή ασθενεί

Όταν το σώμα αρρωσταίνει, τις περισσότερες φορές το καταλαβαίνουμε από τον πόνο που αρχίζουμε να αισθανόμαστε. Το ίδιο και την ασθένεια της ψυχής την καταλαβαίνουμε από τη θλίψη που αυτή δοκιμάζει. Η ψυχή αναστατώνεται και η αμαρτία δεν την αφήνει να ησυχάσει. Στενοχωριέται και αισθάνεται πόνο.

(Αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης,

Πνευματικές Εμπειρίες και Συμβουλές) 

Περί μετανοίας

Δείξαμε πέντε οδούς μετανοίας, πρώτη την καταδίκη των αμαρτημάτων μας, δεύτερη την συγχώρηση των αμαρτιών του πλησίον, τρίτη εκείνη που προέρχεται από την προσευχή, τέταρτη εκείνη που προέρχεται από την ελεημοσύνη και πέμπτη την προερχομένη από την ταπεινοφροσύνη. Μη βραδύνεις, λοιπόν, αλλά να βαδίζεις κάθε ημέρα όλες αυτές τις οδούς.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,

Προς τους εγκαλούντας, P.G. 49, 264)

Περί καταθλίψεως

Πράγματι, η κατάθλιψη είναι φοβερό βασανιστήριο των ψυχών, είναι ένας πόνος ανέκφραστος και ποινή πικρότερη από κάθε άλλη ποινή και τιμωρία. Γιατί μιμείται το σκουλήκι, που έχει δηλητήριο και προσβάλλει όχι μόνον το σώμα, αλλά και την ίδια την ψυχή.

Περί Γάμου και οικογένειας

Αυτή είναι η πραγματική οικογενειακή ζωή, αυτός είναι πραγματικός σύζυ­γος, αυτός που δεν εξετάζει με λεπτομέρεια τα λόγια της γυναίκας του, αλλά υποχωρώντας πολύ εξαιτίας της αδυναμίας της γυναικείας φύσεως, ένα μόνο προσπαθεί να επιτύχει, να διώξει από το σπίτι του την ταραχή και να σφίγγει τον δεσμό της ειρήνης και της ομόνοιας. Διότι αυτός είναι ο πραγματικός πλούτος, αυτή είναι η με­γαλύτερη περιουσία, όταν ο άνδρας δεν βρίσκεται σε διχόνοια με τη γυ­ναίκα του, αλλά είναι προσκολλημένοι ο ένας στον άλλο, σαν ένα σώμα ακριβώς. Διότι λέγει: «Θα γίνονται οι δύο ένα σώμα» (Γέν. 2, 24). Αυτοί οι άνθρωποι είτε φτωχοί είναι, είτε άση­μοι, είναι οι πιο ευτυχισμένοι από όλους, διότι περνούν τη ζωή τους με γαλήνη συνέχεια.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου)

Περί υπερηφανείας

Είναι ντροπή να καμαρώνει κάποιος για τον ξένο στολισμό. Ομοίως είναι εσχάτη ανοησία να υπερηφανεύεται κανείς για τα χαρίσματα του Θεού. Όσα κατορθώματα επέτυχες πριν γεννηθείς, γι΄αυτά μόνο να υπερηφανεύεσαι, διότι τα μετά την γέννησή σου τα χάρισε ο Θεός, καθώς επίσης και αυτή την γέννηση.

(Λόγος 22ος-Περί υπερηφανείας, 15, Κλίμαξ,

Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου)

Η σημασία των θαυμάτων της Παναγίας

Τι σημαίνουν τα θαύματα από τις εικόνες της Παναγίας; Σημαίνουν ότι η Δέσποινα Θεοτόκος, η Μητέρα του Σωτήρα μας, πάντα ακούει τις προσευχές που με πίστη και ταπεινή καρδιά Της απευθύνονται ενόπιον των εικόνων της. Και σε μερικές απ' αυτές δείχνει φανερά σημάδια της παρουσίας της. Μετά από όλα αυτά, με πόση ευλάβεια πρέπει να συμπεριφέρονται οι πιστοί προς τις εικόνες της Παναγίας! Η αόρατη χάρη της είναι παρούσα σε κάθε εικόνα της.

(Αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης,

Πνευματικές Εμπειρίες και Συμβουλές) 

Περί καταθλίψεως

Όπως ο μεθυσμένος νομίζει ότι η γη γυρίζει κάτω από τα πόδια του, έτσι και ο άνθρωπος στην κρίση της θλίψης και της ψυχικής στενοχώριας δεν βλέπει ότι ο ίδιος έχει αλλάξει, αλλά νομίζει ότι ο Θεός του συμπεριφέρεται διαφορετικά.

(Αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης,

Πνευματικές Εμπειρίες και Συμβουλές)

Περί Γάμου και οικογένειας

Σας παρακαλώ λοιπόν και σας, να μην ζητάτε χρήματα και περιουσία, αλλά χαρακτήρα και καλοσύνη. Ζήτησε ευλαβή και ευσεβή κόρη, και αυτά θα σου είναι πιο ωφέλιμα από αμέτρητους θησαυρούς. Άν ζητάς αυτά που αρέσουν στον Θεό, θα ακολουθήσουν και τα άλλα, αν όμως παραβλέψεις εκείνα και τρέχεις σ’ αυτά, ούτε αυτά θα σε ακολουθήσουν.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου)

Περί Θείας Κοινωνίας

Και σαν έρθει η στιγμή της θείας Κοινωνίας και πρόκειται να πλησιάσεις την αγία Tράπεζα, πίστευε ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Xριστός, ο Bασιλιάς των όλων. Όταν δείς τον ιερέα να σού προσφέρει το σώμα και το αίμα του Κυρίου, μη νομίσεις ότι ο ιερέας το κάνει αυτό, αλλά πίστευε ότι το χέρι που απλώνεται είναι του Xριστού.

Περί υπερηφανείας

Όποιος αποκρούει τους ελέγχους εφανέρωσε ότι το έχει τούτο το πάθος (την υπερηφάνεια), ενώ όποιος τους δέχεται έχει ελευθερωθεί από τα δεσμά του.

Αν όχι εξ αιτίας άλλου πάθους, αλλά απ΄ αυτό και μόνο έπεσε κάποιος από τους ουρανούς, πρέπει να εξετάσουμε μήπως και χωρίς καμμία άλλη αρετή, αλλά με την ταπείνωση μόνο μπορούμε να ανεβούμε στους ουρανούς.

(Λόγος 22ος-Περί υπερηφανείας, Κλίμαξ,
Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου)

Η συνέπεια της υπερηφάνειας

Όπου συνέβη πτώση, εκεί κατασκήνωσε προηγουμένως η υπερηφάνεια. Διότι το δεύτερο είναι το προμήνυμα του πρώτου.

(Λόγος 22ος, Περί υπερηφανείας, Κλίμαξ,

Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου)

Τι είναι η υπερηφάνεια

Η υπερηφάνεια είναι άρνησις του Θεού, εφεύρεσις των δαιμόνων, εξουδένωσις των ανθρώπων, μητέρα της κατακρίσεως, απόγονος των επαίνων, απόδειξις ακαρπίας, φυγαδευτήριο της βοηθείας του Θεού, πρόδρομος της παραφροσύνης, πρόξενος πτώσεων, αιτία της επιληψίας, πηγή του θυμού, θύρα της υποκρίσεως, στήριγμα των δαιμόνων, φύλαξ των αμαρτημάτων, δημιουργός της ασπλαχνίας, άγνοια της συμπαθείας, πικρός κριτής, απάνθρωπος δικαστής, αντίπαλος του Θεού, ρίζα της βλασφημίας.

(Κλίμαξ, Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου)

Περί δοκιμασιών

Γι΄ αυτό ήρθες σ΄ αυτή τη ζωή, όχι για να αδρανείς, ούτε να απελπίζεσαι στις δύσκολες περιστάσεις, ούτε για να μην παθαίνεις κανένα κακό, αλλά, αφού πάθεις, να γίνεις λαμπρότερος.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,

Εις ΡΚΔ΄ Ψαλμόν, ΕΠΕ 7, 8)

Περί αμαρτιών

Φρόντισε να αποφεύγεις τα αμαρτήματα που γίνονται με τη θέλησή σου. Αυτό είναι γνώρισμα συνετών ανθρώπων. Φρόντιζε, επίσης, να μην πέφτεις σε πολλά ακούσια αμαρτήματα, πράγμα που είναι γνώρισμα εκείνων που θέλουν να προσεγγίσουν τον Θεό. Φρόντιζε, ακόμη, να μην μένεις για πολύ χρόνο στα αμαρτήματα που διέπραξες.

(Αγίου Ισιδώρου του Πηλουσιώτου,

Επιστολές, ΕΠΕ Α΄, 435)

Περί νηστείας

Να επιδείξουμε την αληθινή νηστεία, εννοώ δη­λαδή την αποχή από τα κακά. Διότι αυτό είναι ή νη­στεία. Επειδή η αποχή από τα φαγητά γι αυτό μας έχει παραδοθεί για να χαλιναγωγήσει την δύναμη της σαρκός και να κάνει τον ίππο των επιθυμιών μας πιο πειθαρχικό. Αυτός πού νηστεύει οφείλει περισσότερο από όλους να χαλιναγωγεί τον θυμό, να έχει διδαχθεί την πραότητα και την επιείκεια, να έχει ταπεινή καρ­διά, να απομακρύνει τς ενθυμίσεις των άτοπων και ανάρμοστων επιθυμιών, να είναι ανώτερος από τα χρήματα, να ελεεί με μεγάλη γενναιοδωρία και να αποδιώκει από την ψυχή του κάθε κακία προς τον πλησίον.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,

Ρ.G.53, 74-75)

Περί Νηστείας

Εάν η νηστεία ήταν αναγκαία στον παράδεισο, πολύ περισσότερο είναι αναγκαία έξω από αυτόν. Εάν το φάρμακο είναι χρή­σιμο πριν από την πληγή, πολύ περισσότερο μετά από την πληγή. Εάν το όπλο μας ήταν χρήσιμο πριν ξεσηκωθούν σε πόλεμο οι επιθυμίες μας, πολύ περισ­σότερο είναι αναγκαία η βοήθεια της νηστείας μετά την τόσο μεγάλη μάχη των επιθυμιών, που προέρ­χονται από τους δαίμονες. Εάν ο Αδάμ άκουγε την φωνή τον Θεού περί του απαγορευμένου καρπού, δεν θα άκουγε την δεύτερη που έλεγε: "Γη εί καί εις γήν απελεύση". Επειδή όμως παρήκουσε σ΄ αυτήν, γι΄ αυτό επήλθε ο θάνατος, οι φροντίδες, οι πόνοι, οι λύπες και ζωή χειρότερη από κάθε θάνατο. Γι΄ αυτό αγκάθια, γι΄ αυτό πόνοι και οδύνες και βίος επίμοχθος. Είδες, πώς ο Θεός αγανακτεί, όταν περιφρονείται ή νηστεία; Μάθε και πόσο χαίρεται, όταν αυτή τιμάται».

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,

Ρ.G.49, 307-308)

Εις την Κυριακήν των Αγίων Πάντων

Σταυρός είναι το να σταυρώσει κανείς τη σάρκα με τα πάθη και τις επιθυμίες. Ας τιμήσουμε, λοιπόν, κι εμείς αδελφοί μου, τους Αγίους του Θεού. Και πως θα τους τιμήσουμε; Αν, κατά το παράδειγμα τους, καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μόλυσμα σαρκικό και πνευματικό. Κι αν απομακρυνθούμε από τις κακίες, προχωρώντας προς την αγιότητα.

(Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, 

ΕΠΕ 10, 139, 145-147) 

Περί προσευχής

Αλλά ποιά είναι η ψυχρή δικαιολογία των πολλών; «Μπορώ, λέγει, να προσευχηθώ και στο σπίτι μου.»Απατάς τον εαυτό σου, άνθρωπε! Βέβαια είναι δυνατό να προσευχηθείς και στο σπίτι σου, είναι αδύνατο όμως να προσευχηθείς έτσι, όπως προσεύχεσαι στην Εκκλησία, όπου υπάρχει τόσο πλήθος πατέρων, όπου αναπέμπεται απ’ όλους μαζί κοινή προσευχή προς τον Θεό. Δεν εισακούεσαι τόσο πολύ παρακαλώντας μόνο σου τον Κύριο, όσο όταν τον παρακαλείς μαζί με τους αδελφούς σου. Γιατί εδώ στην Εκκλησία υπάρχει κάτι το επιπλέον, όπως δηλαδή η ομόνοια, η συμφωνία, ο σύνδεσμος της αγάπης και οι ευχές των ιερέων. Γι’ αυτό βέβαια και επί κεφαλής των ακολουθιών είναι οι ιερείς, ώστε οι ευχές του πλήθους, που είναι ασθενέστερες, ενισχυόμενες με τις δυνατότερες ευχές αυτών, να ανεβούν μαζί μ’ αυτές στον ουρανό. Αν συνηθίσεις τον εαυτό σου να προσεύχεται σωστά, δεν θα έχεις ανάγκη απ’ τη διδασκαλία των συνδούλων σου, εφ’ όσον ο ίδιος ο Θεός θα σου καταφωτίσει το νου χωρίς τη μεσολάβηση μεσίτη. Αν η προσευχή ενός μόνου άνθρωπου έχει τόση δύναμη, πολύ μεγαλύτερη έχει η προσευχή που γίνεται από πλήθος ανθρώπων. Γιατί είναι μεγαλύτερη η δύναμη αυτής και πολύ πιο μεγαλύτερη η παρρησία από την ιδιωτική προσευχή που γίνεται στην οικία.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου)